Column Jan Dirk van der Zee

ROOD VOOR RACISME EN DISCRIMINATIE

Watje, brilsmurf of Dombo waren de kwetsende opmerkingen die wij naar ons hoofd geslingerd kregen bij wedstrijden in de jeugd van VV-Gorredijk. Kinderspel vergeleken met wat jeugdspelers bij kleurrijke clubs als AVV Zeeburgia uit Amsterdam nu te horen krijgen. Voorzitter Marianne van Leeuwen vertelde erover in het NRC Handelsblad van november vorig jaar, vlak na de racistische spreekkoren in de wedstrijd Den Bosch- Excelsior: “Afgelopen week werd een meisjeselftal verwelkomd in de kantine van de tegenstander met een kreet als ‘daar zijn onze Zwarte Pieten’. Een trainer kreeg van iemand te horen ‘apen schud ik niet de hand’. Of er was de moeder die zei, nadat het elftal van haar zoon was ingemaakt door een Zeeburgia-team: ‘Nu hebben ze gewonnen. Later lappen ze onze ramen’.”

Zaterdag was ik bij Zeeburgia. Op het dakterras van hun clubgebouw presenteerden collega Eric Gudde (betaald voetbal) en ik samen met Bruno Bruins (minister voor sport) en Wouter Koolmees (minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid) het aanvalsplan tegen racisme en discriminatie: ‘Ons voetbal is van iedereen’. Dat deden we met zicht op de kantine en wedstrijden van de jeugdteams van Zeeburgia. Ik zag moeders met sporttassen zeulend de trap oplopen, oude mannen met supportersmutsen aan de stamtafel zitten en spelers na afloop van de wedstrijd in de rij staan voor een Surinaams broodje hete kip.

Op het podium vertelde minister Bruins dat er de komende drie jaar 14 miljoen euro beschikbaar wordt gesteld voor de strijd tegen racisme en discriminatie. Geld dat wordt verdeeld over een pakket van 20 maatregelen. Met onder meer slimme camera’s, een meld-app voor incidenten en er zijn gesprekken gaande met de overheid over de privacyregels. Wouter Koolmees stond stil bij de unieke samenwerking tussen de nationale overheid en de voetbalbond. Eric Gudde benadrukte de komst van een speciale aanklager en de fors hogere straffen, maar waarschuwde dat repressiemaatregelen alleen niet voldoende zijn om racisme en discriminatie buitenspel te zetten. Mede daarom ontwikkelen we een trainingsprogramma bij 600 verenigingen uit het amateurvoetbal en 34 clubs in het betaald voetbal, die clubmensen en vrijwilligers helpen om te benoemen wat ze wel en niet meer willen tolereren en hoe je daarmee omgaat. En ik kan het niet genoeg benadrukken: de bewustwording en gedragsverandering rond racisme en discriminatie in het voetbal werkt alle kanten op.

Zo kreeg ik naar aanleiding van het aanvalsplan een mailtje van een voorzitter die onze maatregelen toejuicht, maar waarschuwt voor een te eenzijdige benadering. Hij schrijft: ‘Racisme en discriminatie moeten inderdaad streng bestreden worden, maar dan ook bij elke club. Ik krijg namelijk sterk het gevoel dat hier altijd mee wordt bedoeld: autochtonen richting allochtonen, maar allochtonen discrimineren autochtonen én elkaar net zo hard. Iedere week schrik ik van de taal die wordt gebezigd’.

Op RTL Nieuws was zaterdagavond een jonge arbiter van Turkse komaf te zien. Hij maakt korte metten met racisme. Roep je vieze Hollander of vieze Turk? Scheidsrechter Umut (13) trekt gewoon rood.

Een ontwapenend begin van ons aanvalsplan.